Is Spider-Man van Disney?
Spider-Man is een van de bekendste en meest geliefde superhelden aller tijden. Toch weten maar weinig mensen precies hoe het zit met de rechten rondom dit iconische personage. Veel fans vragen zich af: is Spider-Man van Disney of van Marvel? En als Marvel bij Disney hoort, waarom staat Spider-Man dan niet altijd op Disney+? In deze uitgebreide blog duiken we dieper in de wereld van filmrechten, samenwerkingen en streamingdeals. Zo weet jij straks precies hoe het zit.
Oorsprong van Spider-Man
Spider-Man werd voor het eerst geïntroduceerd in 1962 in de comic Amazing Fantasy #15. Het personage werd bedacht door Stan Lee en getekend door Steve Ditko. Hij groeide al snel uit tot een van de populairste helden van Marvel Comics. De stripboeken waren enorm succesvol, wat later leidde tot televisieseries, animaties en uiteindelijk blockbusterfilms.
De filmrechten: waarom is Spider-Man niet gewoon van Marvel Studios?
Hoewel Spider-Man dus een personage van Marvel is, liggen de filmrechten bij Sony Pictures. Dit komt doordat Marvel in de jaren ‘90 in financiële problemen zat. Om te overleven verkocht het bedrijf de filmrechten van meerdere personages, waaronder de rechten voor Spider-Man aan Sony in 1999.
Marvel behield wel de striprechten, maar Sony kreeg het exclusieve recht om films te maken over Spider-Man en alle bijbehorende personages, zoals Venom, Mary Jane, Aunt May en zelfs schurken zoals Green Goblin en Doctor Octopus.
Is Spider-Man nu van Disney of van Sony?
Dat hangt af van het perspectief. Creatief gezien is Spider-Man een personage van Marvel Comics, en Marvel is sinds 2009 eigendom van Disney. Maar de filmrechten liggen bij Sony. Daarom worden solofilms zoals Spider-Man: No Way Home of Spider-Man: Across the Spider-Verse niet door Disney geproduceerd, maar door Sony Pictures.
Wel zijn er uitzonderingen. Dankzij een unieke samenwerking tussen Disney/Marvel Studios en Sony mocht Spider-Man vanaf 2016 verschijnen in het Marvel Cinematic Universe (MCU). Hierdoor zagen we Tom Holland’s Spider-Man naast Iron Man, Doctor Strange en andere Avengers.
Waarom werkt Disney samen met Sony?
De samenwerking begon in 2015, toen Disney (Marvel Studios) en Sony een deal sloten om Spider-Man toe te voegen aan het MCU. Dit was een slimme zet voor beide partijen:
- Sony kreeg hulp van Marvel Studios om betere verhalen te vertellen en het publiek opnieuw te betrekken na de tegenvallende Amazing Spider-Man-films.
- Disney kon eindelijk een van de populairste superhelden integreren in zijn filmuniversum, wat fans al jaren wilden.
Marvel kreeg creatieve controle over de solofilms, maar Sony bleef producent en eigenaar van de rechten. De films werden dus uitgebracht door Sony, maar geproduceerd in samenwerking met Marvel Studios.
Waarom is Spider-Man niet op Disney+ te vinden?
Veel fans vragen zich af: waarom staat Spider-Man niet standaard op Disney+? Het antwoord is simpel: Disney bezit de rechten niet. De Spider-Man films worden door Sony uitgegeven, en Sony bepaalt aan wie ze streamingrechten verkoopt.
Dit leidt tot variatie per regio en per periode. Soms staan er tijdelijk Spider-Man films op Disney+ in Nederland, maar dat is omdat Disney dan voor een korte periode een licentie heeft gekregen. Daarna verdwijnen ze weer.
Zijn er andere Spider-Man films op andere platformen?
Jazeker. In Nederland zijn Spider-Man films vaak te vinden op streamingdiensten zoals Netflix, Ziggo Movies & Series, of Amazon Prime Video. Maar ook dit aanbod wisselt vaak. Sommige animatiefilms zoals Spider-Man: Into the Spider-Verse zijn bijvoorbeeld exclusief bij bepaalde platforms te zien.
Omdat Sony wereldwijd deals sluit met verschillende partijen, is het dus per land en moment verschillend waar je Spider-Man kunt kijken.
Welke Spider-Man films zijn van Marvel Studios?
De enige Spider-Man films waar Disney/Marvel Studios aan meewerkt, zijn die met Tom Holland als Peter Parker:
- Spider-Man: Homecoming (2017)
- Spider-Man: Far From Home (2019)
- Spider-Man: No Way Home (2021)
Deze films zijn coproducties tussen Sony Pictures en Marvel Studios. Alle andere Spider-Man films – met Tobey Maguire of Andrew Garfield – zijn volledig geproduceerd door Sony.
Is Marvel eigendom van Disney?
Ja. In 2009 kocht The Walt Disney Company Marvel Entertainment voor 4 miljard dollar. Sindsdien is Disney eigenaar van Marvel Studios, Marvel Comics, en andere onderdelen zoals Marvel Games. Daardoor heeft Disney volledige controle over de meeste superhelden binnen het MCU zoals Iron Man, Thor, Captain America, Doctor Strange en Black Panther.
Maar sommige personages – zoals de X-Men, Deadpool en Spider-Man – zijn of waren ondergebracht bij andere studio’s. Disney heeft ondertussen de rechten van X-Men en Deadpool teruggewonnen via de overname van 20th Century Fox. Alleen Spider-Man blijft (voorlopig) bij Sony.
Wat gebeurt er in de toekomst met Spider-Man?
Er zijn sterke aanwijzingen dat Sony en Disney blijven samenwerken aan toekomstige Spider-Man films. Tom Holland heeft al aangegeven open te staan voor een terugkeer als Peter Parker. Marvel Studios-baas Kevin Feige heeft ook bevestigd dat er plannen zijn voor Spider-Man 4.
Daarnaast bouwt Sony aan een eigen universum met films als Venom, Morbius en Kraven the Hunter, die losstaan van het MCU maar ook rond Spider-Man draaien. Dit wordt ook wel het "Sony Spider-Man Universe" genoemd (SSU).
Samenvatting: hoe zit het nu echt?
De situatie rondom Spider-Man is uniek in de filmwereld. Hier nog even alles op een rijtje:
- Spider-Man is van Marvel Comics – en Marvel is van Disney.
- De filmrechten zijn van Sony Pictures, sinds de jaren ‘90.
- Solofilms zoals No Way Home worden door Sony gemaakt, vaak samen met Marvel Studios.
- Spider-Man is dankzij een samenwerking wel te zien in het Marvel Cinematic Universe (MCU).
- Op Disney+ staan soms Spider-Man films, maar dit is afhankelijk van tijdelijke licentiedeals.
Veelgestelde vragen over Spider-Man en Disney
Waarom staat Spider-Man soms wel en soms niet op Disney+?
Omdat Disney licenties van Sony nodig heeft om de films te mogen streamen. Die licenties zijn tijdelijk en verschillen per land.
Is Tom Holland’s Spider-Man onderdeel van het MCU?
Ja, Tom Holland’s versie van Spider-Man speelt mee in Marvel-films zoals Avengers: Infinity War en Avengers: Endgame, dankzij een deal tussen Sony en Disney.
Komt Spider-Man terug in toekomstige Marvel-films?
Waarschijnlijk wel. Zowel Marvel als Sony hebben aangegeven dat ze de samenwerking willen voortzetten, met nieuwe Spider-Man films en crossovers.
Zijn andere Marvel-personages ook ooit verkocht?
Ja. X-Men en Fantastic Four zaten bij Fox. Die rechten zijn nu terug bij Disney. Hulk is deels nog verbonden aan Universal. De filmrechten van Marvel-personages waren vroeger behoorlijk versnipperd.
Conclusie
Hoewel het misschien verwarrend lijkt, is de situatie rondom Spider-Man het resultaat van slimme zakelijke deals en creatieve samenwerking. Spider-Man is een Marvel-personage, maar Sony bezit de filmrechten. Dankzij een bijzondere samenwerking met Disney kan Spider-Man toch deel uitmaken van het MCU. En hoewel hij niet altijd op Disney+ staat, blijft hij onmisbaar voor fans van superhelden – ongeacht op welk platform je hem bekijkt.